نوع مقاله : مقاله پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

• فاطمه بهمن ¹
• علیرضا شهرکی ²
• سیدعلی بنی هاشمی ³

¹ گروه صنایع، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان، ایران. fateme_bahman@pgs.usb.ac.ir

² گروه صنایع، دانشکده مهندسی شهید نیکبخت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³ گروه صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف: با توجه به عدم‌قطعیت در زنجیره‌های تامین، یکی از مسایل مهم برای سلامت جامعه، ارزیابی تاب‌آوری زنجیره‌تامین دارو می-باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین و وزن‌دهی معیارهای موثر بر تاب‌آوری زنجیره‌تامین و رتبه‌بندی شرکت‌های پخش دارو بر اساس معیارهای انتخاب شده، است.

روش‌شناسی پژوهش: مطالعه حاضر یک پژوهش کمی-کیفی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری 83 نفر و نمونه طبق جدول مورگان با ضریب خطای % 5، 68 نفر بوده که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها به روش میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای و از طریق مصاحبه و پرسشنامه جمع‌آوری شد. روایی پرسشنامه توسط خبرگان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 965/0 تایید شده است. محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و درصد فراوانی مشخصات فردی در نرم‌افزار SPSS-26 انجام شد. به دلیل عدم‌قطعیت عبارت‌های زبانی، وزن‌دهی معیارها با روش سوارا در محیط فازی و رتبه‌بندی گزینه‌ها جهت ارزیابی دقیق‌تر با روش کوکوسو در محیط فازی نوع-2 بازه‌ای در نرم‌افزار اکسل انجام شدند.

یافته‎ها: معیارهای شناسایی‌شده به ترتیب میزان اهمیت شامل: مدیریت دانش، چابکی، آمادگی و پیش‌بینی، نحوه مدیریت، طراحی و ساختار زنجیره‌تامین، رویت‌پذیری و کنترل، قابلیت تطبیق‌پذیری، همکاری، افزونگی، نوآوری، مدیریت پیچیدگی گره و جریان، انعطاف‌پذیری، عدم‌قطعیت در میزان تغییرات و یکپارچه‌سازی هستند. سه رتبه اول شرکت‌های پخش دارو به ترتیب دارو‌پخش، آدوراطب و فردوس بوده و سایر شرکت‌ها در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

اصالت/ارزش‌افزوده علمی: وزن‌دهی معیارها میزان اهمیت و تاثیرگذاری معیارهای مهم بر تاب‌آوری زنجیره‌تامین را نشان می‌دهد؛ بنابراین، توجه به معیارهای دارای وزن بیش‌تر اولویت بالاتری به شرکت خواهد داد.

کلیدواژه‌ها

• روش‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره
• زنجیره‌تامین تاب‌آور
• زنجیره‌تامین دارو
• سوارا فازی
• کوکوسو فازی نوع 2 بازه‌ای

موضوعات

• تصمیم‌گیری چند شاخصه

عنوان مقاله [English]

Evaluating the resilience of the drug supply chain based on SWARA and CoCoSo multi-criteria decision-making approach with type 1 and type 2 interval fuzzy data (case study: Bojnord drug supply chain)

نویسندگان [English]

• Fatemeh Bahman ¹
• Alireza Shahraki ²
• Sayyid Ali Banihashemi ³

¹ Department of Industries, Faculty of Industrial Engineering, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran., fateme_bahman@pgs.usb.ac.ir

² Department of Industries, Shahid Nikbakht Faculty of Engineering, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran

³ Department of Industries, Payam Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: Based on the uncertainty in the supply chains, one of the important issues for public health is to assess the resilience of drug supply chains. The purpose of the current research is to determine and weigh the effective criteria on the resilience of the supply chain and the ranking of drug distribution companies based on the criteria.

Methodology: The current research is a quantitative-qualitative and applied research. The statistical population was 83 people and the sample was 68 people based on Morgan's table with a margin of error of 5%, which were selected by simple random sampling. Data collection was implemented with field method, library studies, interviews and questionnaires. The questionnaire was approved by experts and its’ reliability with Cronbach's alpha coefficient of 0.965. The percentage of personal characteristics were calculated using SPSS-26 software. Due to linguistic uncertainty, the weighting of the criteria was done with the fuzzy SWARA decision-making method and the ranking of the options for more accurate evaluation was performed by the interval type-2 fuzzy CoCoSo method in Excel software.

Findings: The identified criteria in order of importance are knowledge management, agility, readiness and prediction, management method, supply chain design and structure, visibility and control, adaptability, collaboration, complementarity, innovation, complexity management, flexibility, uncertainty in the amount of changes, and integration. The top three drug distribution companies are DarouPakhsh, AdoraTeb, and Ferdous, respectively.

Originality/Value: The weighting of the criteria indicates which criteria have a greater impact on the resilience of the supply chain. Therefore, the company will be given a higher priority if it pays attention to criteria with higher weights.

کلیدواژه‌ها [English]

• Drug supply chain
• Fuzzy Swara
• Interval type-2 fuzzy CoCoSo
• Multi criteria decision making methods
• Resilient supply chain